معمای تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران - وبلاگ انجمن گفتگو

به گزارش وبلاگ انجمن گفتگو، خبرنگاران- نبرد دیپلماتیک آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران به مراحل سرنوشت ساز خود نزدیک می گردد. آمریکا هفته آینده، ابتدا قطعنامه ای در همین خصوص به شورای امنیت ارائه می نماید و سپس در صورت عدم تصویب این قطعنامه، وارد مرحله بعدی خواهد شد.

به گزارش وبلاگ انجمن گفتگو، با نزدیک شدن موعد برطرف تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران، نبرد دیپلماتیک میان آمریکا و بعضی اعضای برجام نظیر روسیه و چین، شدت گرفته است. آمریکایی ها به سختی برای تمدید تحریم های تسلیحاتی کوشش می نمایند، هر چند که در این جهت با مخالفت های سرسختانه بعضی اعضای دائمی شورای امنیت روبرو شده اند.

هفته گذشته، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، خاطرنشان کرد: ایالات متحده در شورای امنیت، قطعنامه ای را برای تمدید تحریم های تسلیحاتی علیه ایران ارائه خواهد نمود. پیشنهادی که ما اراده می کنیم بسیار معقول است. ما به نحوی از انحا، کار درست را انجام خواهیم داد. ما تضمین خواهیم کرد که تحریم های تسلیحاتی تمدید خواهند شد.

بعد از این اظهارات، گزارش هایی درباره رأی گیری شورای امنیت در روز سه شنبه درباره قطعنامه آمریکایی منتشر شد. اما تا ظهر روز سه شنبه به وقت ایران خبر های ضدونقیضی درباره احتمال به تعویق افتادن جلسه رأی گیری درباره قطعنامه آمریکا منتشر شد. انتها، کلی کرافت، نماینده آمریکا در سازمان ملل، به تعویق افتادن رأی گیری شورای امنیت را تایید کرد.

قطعنامه آمریکایی از یک منظر عجیب به نظر می رسد؛ حتی خود آمریکایی ها هم اذعان می نمایند که این قطعنامه به احتمال زیاد رد خواهد شد.

با این حال، نحوه رد شدن این قطعنامه می تواند حاوی پیغام هایی برای کوشش آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی علیه ایران باشد.

تصویب قطعنامه آمریکا، مستلزم حصول 9 رأی موافق و عدم وتوی اعضای دائمی شورای امنیت -مشخصا روسیه و چین - است. اما بعضی گزارش ها حاکی از این است که آمریکایی ممکن است نتواند 9 رأی موافق را بدست آورد. امری که اگر محقق گردد، به معنای شکست تحرکات دیپلماتیک آمریکا درباره تحریم های تسلیحاتی است.

به طور کلی، دو راه برای رد شدن قطعنامه آمریکا قابل تصور است. راه اول این است که این قطعنامه کمتر از 9 رأی بیاورد که این اتفاق به این معناست که قطعنامه آمریکا بدون وتوی روسیه یا چین رد خواهد شد. اما اگر قطعنامه 9 رأی مورد احتیاج را به دست آورد، در این حالت، برای رد شدن آن به وتوی روسیه یا چین احتیاج است.

هر دو راه نشان دهنده دشواری استفاده از مکانیسم ماشه خواهند بود. ظاهرا آمریکا بعد از رد شدن قطعنامه اش به فعال سازی مکانیسم ماشه توسل خواهد جست. در صورتی که قطعنامه آمریکا کمتر از 9 رأی بیاورد، این امر می تواند به این معنا باشد که اعضای شورای امنیت از فعال سازی مکانیسم ماشه هم حمایت نخواهند کرد. به طرز مشابهی، اگر قطعنامه آمریکا توسط روسیه یا چین وتو گردد، این اتفاق نیز به معنای مخالفت این دو کشور با فعال سازی مکانیسم ماشه خواهد بود.

اما رد شدن قطعنامه آمریکا، از منظر دیگری نیز حائز اهمیت است. حدود دو هفته پیش، برایان هوک، نماینده مستعفی آمریکا در امور ایران، به چندین کشور عضو شورای امنیت، از جمله تونس و استونی و بریتانیا سفر کرد. هدف همه این سفر ها ترغیب کشور ها به حمایت از کوشش دیپلماتیک آمریکا علیه ایران در شورای امنیت بود. بنابراین، رأی کشور هایی مانند استونی و تونس در جلسه رأیی گیری شورای امنیت از منظر فهمیدن نتایج سفر هوک مهم خواهد بود. رأی منفی تونس و استونی به قطعنامه آمریکا به معنای شکست سفر های هوک خواهد بود. البته، ظاهرا هوک در سفر به تونس نتوانسته است نتیجه ملموسی به دست آورد. چرا که حدود دو هفته بعد از این سفر، مایک پمپئو، با رئیس جمهور تونس تلفنی تبادل نظر کرد و درباره مسائل مرتبط با سازمان ملل رایزنی کرد. احتمالا در این تماس، مسئله رأی دادن به قطعنامه آمریکا مورد آنالیز قرار گرفته است.

در آستانه رأی گیری شورای امنیت درباره قطعنامه آمریکا، نماینده ویژه این کشور در امور ایران تغییر کرد.

در این میان، ظاهرا اروپا و روسیه به تکاپو افتاده تا راه حلی برای بحران تحریم های تسلیحاتی پیدا نمایند. هر دو طرف، پیشنهاداتی را در مورد تحریم های تسلیحاتی ارائه نموده اند که هنوز از جزئیات آن ها خبری نیست. خبرگزاری رویترز اخیرا در گزارشی مدعی شد که سه کشور اروپایی عضو برجام - فرانسه، بریتانیا و آلمان- در کوششی در لحظات آخر نتوانستند با روسیه و چین به مصالحه ای درباره تمدید تحریم های تسلیحاتی برسند. اما اینکه این مصالحه چیست و شامل تمدید چه نوع تحریمی می گردد، هنوز معلوم نیست. پیش تر، رسانه های غربی از کوشش اروپا برای تمدید محدود تحریم های تسلیحاتی خبر داده بودند. البته این گزارش ها تایید و تکذیب نشد. با این حال، مواضع اروپایی در مورد انقضای تحریم های تسلیحاتی نشان می دهد که آن ها از نوعی تمدید این تحریم ها استقبال می نمایند، اما در عین حال می خواهند چنین تمدیدی به اصل برجام خدشه ای وارد نکند.

از سوی دیگر، روسیه ضمن ارائه پیشنهاد های خود برای نجات برجام، از پیشنهادات اروپایی نیز رونمایی کرد. روز سه شنبه، وزرای خارجه روسیه و آلمان -سرگئی لاوروف و هایکو ماس - در مسکو ملاقات داشتند. لاوروف در این ملاقات، خاطرنشان کرد که مسکو پیشنهاد های جدیدی را برای از سرگیری همکاری های اعضای برجام تهیه نموده است. وی همچنین گفت که اروپایی ها هم پیشنهاداتی ارائه می نمایند.

هنوز هیچ گونه جزئیاتی از این پیشنهادات ارائه نشده است. احتمالا، همین پیشنهادات و تحرکات روزافزون دیپلماتیک میان اعضای برجام، موجب به تعویق افتادن جلسه رأی گیری شورای امنیت درباره قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی شد.

بیشتر بخوانید:

رمزگشایی از تکاپوی آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی

استعفای برایان هوک به چه معناست؟

خبرگزاری بلومبرگ گمانه ای را مطرح نموده که ممکن است با این پیشنهادات همخوانی داشته باشد. به گفته این خبرگزاری، میان اعضای شورای امنیت ممکن است مصالحه ای در مورد تحریم های تسلیحاتی ایران شکل بگیرد که بر مبنای آن، حتی در صورت رد قطعنامه اولیه آمریکا، تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران برای مدتی مشخص تمدید شوند.

یکی از پیشنهادات که از سوی آمریکا مطرح شده، این است که شورای امنیت تحریم های تسلیحاتی علیه ایران را تا زمانی که این شورا تصمیم دیگری بگیرد، تمدید کند که البته این تصمیم می تواند به نوعی تمدید نامحدود تحریم ها باشد. چرا که بعید نیست که بعد از تصویب پیشنهاد آمریکا، این کشور مانع تصمیم گیری شورا در این خصوص در آینده گردد.

هنوز معلوم نیست که این پیشنهادات به کجا می رسد. آمریکا خواستار تمدید نامحدود تحریم های تسلیحاتی ایران است. در مقابل، ایران اعلام نموده که تمدید این تحریم ها، مرگ ابدی برجام را رقم خواهد زد. باید منتظر ماند و دید که سرنوشت تحریم های تسلیحاتی چه می گردد. در روز ها و هفته های آینده، تحرکات دیپلماتیک درباره این موضوع بیش از پیش شدت خواهد گرفت.