صنعت نفت ایران به آرزوی خود رسید - وبلاگ انجمن گفتگو

به گزارش وبلاگ انجمن گفتگو، ساخت دکل در ایران یکی از آرزوهای صنعت نفت بود که در سال گذشته با همت سازندگان داخلی محقق شد. علاوه بر این صنعت پالایش نفت کشور در جهت توسعه و خودکفایی گام های مهمی برداشت؛ تا جایی که در سال 1398 در صنعت نفت با نام شکوفایی بخش داخل درخشید.

به گزارش وبلاگ انجمن گفتگو، 65 درصد صنعت نفت، گاز و پتروشیمی دارای فناوری و تکنولوژی بومی بوده و 20 درصد احتیاجهای این سه حوزه توسط سازندگان داخلی با انجام مهندسی معکوس و تکنولوژی بومی تامین شده است. در مجموع ظرفیت آن وجود دارد که 85 درصد از احتیاجهای نفت و گاز و پتروشیمی در داخل کشور فراوری گردد.

15 درصد باقی مانده به این دلیل است که احتمالا بخشی از تکنولوژی فنی و بخشی از مواد اولیه را در اختیار نداریم. البته هیچ کشوری وجود ندارد که صفر تا 100 تجهیزات خود را در داخل فراوری کند؛ چرا که فراوری نمایندگان به صورت یک زنجیره به یکدیگر متصل هستند و معنای خودکفایی نیز این نیست که تمام بخش ها در داخل کشور فراوری گردد.

به طور میانگین احتیاجمندی ها به مواد اولیه خارجی در بین سازندگان زیر 30 درصد است؛ یعنی 70 درصد از فراوری نمایندگان مواد اولیه خود را به وسیله منابع داخلی تامین می نمایند و باید گفت که در حوزه ساخت تجهیزات مورد احتیاج صنایع نفت و گاز و پتروشیمی یک انقلاب صنعتی اتفاق افتاده است.

ظرفیت صادرات پنج میلیارد دلاری تجهیزات صنعت نفت در سال

در این باره سیروس تالاری، رییس هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران گفت: با توجه به این که پنج میلیارد دلار در سال ظرفیت صادرات تجهیزات صنعت نفت در کشور وجود دارد، تقاضای ما از دولت این است که روی این موضوع سرمایه گذاری کند.

وی با اشاره به ظرفیت صادرات فراوری نمایندگان تجهیزات صنعت نفت در داخل کشور با بیان این که در شرایط فعلی کشور احتیاجمند تعاملات سازنده بین بخش خصوصی، اقتصاد کلان ملی و دولت هستیم، اظهار کرد: اکنون سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران به مرحله ای رسیده اند که در دهه 70 رسیدن به این نقطه تنها یک رویا بود.

تالاری با اشاره به اینکه جلوی واردات 122 کالایی که در داخل کشور فراوری می گردد گرفته شده است، گفت: کیفیت محصولات ما در حد محصولات اروپایی است اما به دلیل این که استانداردهای جهانی را نداریم تا به امروز نتوانسته ایم در حوزه صادرات ورود پیدا کنیم.

ساخت دکل در ایران آرزوی صنعت نفت بود

در سال 1398 اتفاقات بسیار خوبی در حوزه صنعت داخل رخ داد؛ تا جایی که طبق گفته وزیر نفت، با توجه به ظرفیت های کشور برای سال های طولانی به تجهیزات حفاری و جنبی آن احتیاجمند هستیم و ساخت دکل در ایران یکی از آرزوهای صنعت نفت بود که امروز محقق شده است.

بیژن زنگنه با بیان اینکه دکل، یک کارخانه سیار است که می توان آن را از جایی به جای دیگر انتقال داد گفت: هزینه ساخت بسیاری از کارخانه ها کمتر از هزینه ساخت یک دکل است. وقتی بتوانیم دکل با استانداردهای بین المللی بسازیم، در ادامه خواهیم توانست دکل و خدمات مرتبط با آن را صادر کنیم و باید از این فرصت ها بهره ببریم.

دستاوردهای دیگر

از دیگر دستاوردهای صنعت پالایش نفت کشور در سال 1398 می توان به بهره برداری کامل از فازهای 1، 2 و 3 پالایشگاه ستاره خلیج فارس اشاره نمود که 70 درصد تجهیزات آن با همت و توان نیروهای داخلی ساخته شده است. در ادامه به بعضی از فعالیت های پالایش نفت کشور در یک سال گذشته پرداخته می گردد.

فراوری نرمال هگزان برای نخستین بار در کشور

پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند از زمان تأسیس تا به امروز برنامه های گوناگونی برای توسعه داشته که یکی از آنها دستیابی به دانش بومی نرمال هگزان برای نخستین بار در کشور است. آنچه در نرمال هگزان باید بدانیم این است که محصول مورد استفاده، صنایع پتروشیمی و غذایی است و پتروشیمی ها را از واردات این محصول خودکفا می نماید. پالایشگاه شازند همچنین با استفاده از تجهیزات مستهلک و بهره مندی از امکانات موجود شرکت، برای نخستین بار پیروز به ساخت دستگاه پایلوت ارزیابی عملکرد کاتالیست شده است. سیر تکامل این پالایشگاه تا به امروز ادامه دارد، به گونه ای که سال 1398 بارگیری و ارسال نخستین محموله بنزین یورو 5 شرکت پالایش نفت لاوان از پالایشگاه انجام شد. از دیگر دستاوردهای این پالایشگاه می توان به ساخت دستگاه پایلوت کاتالیست برای نخستین بار در کشور با استفاده از تجهیزات مستهلک و بهره مندی از امکانات موجود اشاره نمود.

ایجاد 18 سکوی بارگیری

شرکت پالایش نفت اصفهان نیز همانند دیگر پالایشگاه های کشور طرح های مختلفی در جهت توسعه داشته است، به گونه ای که به منظور پیشبرد اهداف خود اجرای پروژه خط انتقال 230 کیلوولت و پست فشار قوی 33/230 کیلوولت اختصاصی شرکت پالایش نفت اصفهان، احداث خط انتقال، ایستگاه پمپاژ و تصفیه خانه پساب شهری و احداث سکوهای بارگیری فرآورده های سبک را در پنج ماه نخست سال جاری در دستور کار داشته و به خاتمه رسانده است، ضمن آنکه خط انتقال ایستگاه پمپاژ و تصفیه خانه پساب شهری برای نخستین بار در کشور از سوی این پالایشگاه افتتاح و به صورت رسمی به بهره برداری رسید. این طرح پروژه ملی زیست محیطی تصفیه و استفاده صنعتی از فاضلاب شهری در شرکت پالایش نفت اصفهان با رویکرد کاهش مصرف منابع آب شرب با ظرفیت 750 مترمکعب است. این شرکت به منظور بارگیری فرآورده های ویژه خود، 18 سکوی بارگیری با هدف بارگیری محصولاتی همچون لوب کات، آیزوریسایکل، انواع حلال ها و وکیوم باتوم (ته مانده برج خلأ) طراحی و در مساحت 1.5 هکتار با هزینه ای افزون بر 60 میلیارد تومان احداث نموده است. این سکوها به صورت دونازله در 9 ردیف در نظر گرفته شده است، به طوری که سکوی بارگیری وظیفه ارائه فرآورده های سبک (مانند انواع حلال ها) و 6 سکو نیز وظیفه بارگیری فرآورده های سنگین (مانند لوب کات، وکیوم باتوم و آیزوریسایکل) را به عهده دارد.

نخستین برندینگ پالایشگاهی در کشور

شرکت پالایش نفت تبریز از دیگر پالایشگاه های کشور است که در جهت توسعه گام های بلندی برداشته است، مصداق این امر بهره برداری از سه طرح کلی پالایشی و پروژه وابسته به آن با ارزشی معادل 54 هزار و 150 میلیارد ریال در مردادماه 1398 با حضور رئیس جمهوری و وزیر نفت است. این پالایشگاه به عنوان نخستین پالایشگاه در کشور به شمار می رود که در زمینه برندینگ فعالیت خود را شروع کرد. پالایشگاه تبریز همسو با اهداف مسئولیت اجتماعی خدمات گوناگونی را در اختیار بومیان منطقه قرار داده که از آن جمله می توان به جاده شهدای پالایشگاه تبریز اشاره نمود، ضمن آنکه در زمینه کاهش آلاینده ها طرح کاشت 2 هزار اصله نهال در حاشیه جنوبی پالایشگاه تبریز و همجوار با منطقه کجوار را در برنامه دارد. از دیگر اقدام های این شرکت می توان به انعقاد قرارداد پروژه احداث واحد گوگردسازی جدید شرکت پالایش نفت تبریز با هدف کاهش آلاینده های زیست محیطی پالایشگاه با همکاری شرکت طراحی و ساختمان نفت اشاره نمود.

دستیابی به بنزین یورو 5

شرکت پالایش نفت لاوان در سال 1355 با عنوان مجتمع تقطیر لاوان، زیر نظر پالایشگاه شیراز با ظرفیت 20 هزار بشکه نفت خام در روز از سوی شرکت اینگرا از کشور یوگسلاوی پیشین و با نظارت شرکت ملی نفت ساخته شد و مورد بهره برداری نهاده شد. سیر تکامل این پالایشگاه تا به امروز ادامه دارد به طوری که در سال 1398 بارگیری و ارسال نخستین محموله بنزین یورو 5 شرکت پالایش نفت لاوان انجام شد. در شرح این طرح باید گفت، پالایشگاه لاوان با اعمال تغییرات فرآیندی در واحدهای تقطیر و بنزین سازی و راه اندازی بخشی از واحد ایزومریزاسیون نفتای سبک، پیروز به ارتقای استاندارد بنزین فراوریی از یورو 2 به یورو 5 شده است؛ بدون تردید بهبود کیفیت سوخت خودروها اعم از بنزین و نفت گاز در بهبود شرایط کیفی هوای کلانشهرها و در نتیجه سلامت ساکنان این شهرها نقش بسیار مهمی دارد.

بهره مندی 70 درصدی از تجهیزات داخلی

پالایشگاه ستاره خلیج فارس، ایرانی ترین پالایشگاه کشور به شمار می آید. بیش از 70 درصد تجهیزات این پالایشگاه از صنایع داخلی کشور تأمین شده و نزدیک به 100 درصد این پروژه از سوی نیروهای داخلی صورت گرفته و 95 درصد راه اندازی این طرح نیز داخلی بوده است. طراحی پالایشگاه ستاره خلیج فارس برای پالایش میعانات گازی در سه فاز 120 هزار بشکه ای انجام شد. سرمایه مورداحتیاج برای احداث فاز چهارم پالایشگاه ستاره خلیج فارس 980 میلیون یورو برآورد شده بود که با اجرای طرح بهینه سازی و برطرف تنگناهای فازهای موجود با هزینه ای معادل 90 میلیون یورو، 900 میلیون یورو صرفه جویی ارزی محقق شد. این پالایشگاه پس از افتتاح فاز سوم و تثبیت فراوری بنزین، فرایند افزایش ظرفیت در آن شروع شد و اکنون سهم این پالایشگاه در تأمین بنزین کشور به حدود 50 درصد می رسد. همچنین شرایطی در پالایشگاه ستاره خلیج فارس فراهم شده تا بنزین فراوریی این پالایشگاه در رینگ بین المللی بورس انرژی سال 1398 قرار گیرد. این شرکت در زمینه مسئولیت های اجتماعی خود، به صورت داوطلبانه با امضای تفاهم نامه ای حفاظت از ذخیره گاه زیست کره گنو را به عهده گرفته است. برنامه ریزی برای تأسیس بیمارستان 264 تختخوابی در هرمزگان و صادرات 100 میلیون دلاری از دیگر اقدام های در دست انجام برای خدمات رسانی به بومیان منطقه همسو با مسئولیت اجتماعی به شمار می رود. اجرا و راه اندازی کمپرسور زیمنس 5251 به عنوان قلب تپنده واحد بنزین سازی با کنار گذاشتن وندور مربوطه از پروژه، نوشتن logic کوره ها و کمپرسورها از سوی گروه کنترل پالایشگاه بدون وندور خارجی، نصب تابلوهای کنترل در ساختمان SRR با توجه به حجم بالای کانکشن کابل ها به تابلوهای کنترل، پایپینگ پروژه شامل ساخت و نصب اسپول ها، هایدروتست، فلاشینگ و... در مدت پنج ماه (استاندارد جهانی 30 ماه است)، لودینگ کاتالیست راکتورها در کوتاه ترین زمان ممکن و... از شاهکارهای ثبت شده در اجرای این پروژه بوده است.

فراوری کک اسفنجی و سوزنی

هم زمان با دهه فجر سال 1398 تفاهم نامه فراوری کک اسفنجی در پالایشگاه نفت بندرعباس با حضور وزیر نفت و وزیر صنعت، معدن و تجارت امضا شد. کک اسفنجی و سوزنی نقش اساسی در فراوری فولاد و صنایع آلومینیوم دارد که پیش از این از خارج کشور تأمین می شد. خوراک مورداحتیاج برای فراوری این دو مدل کک، نفت کوره است که در شرکت پالایش نفت بندرعباس که یکی از فرآورده های اصلی این پالایشگاه به شمار می رود، فراوری می گردد. این شرکت همچنین در زمینه خودکفایی گام های مؤثری برداشته و همسو با هدف حمایت از توان فراورینمایندگان داخلی و همچنین استفاده از امکانات داخلی شرکت بیش از 4 هزار و 900 قلم انواع کالای مورداحتیاج پالایشگاه با همت و توان متخصصان داخلی ساخته است. از دیگر پیروزیت های این پالایشگاه می توان به دریافت گواهینامه بنیاد جهانی انرژی سال 2019، کسب رتبه دوم صادرات و رتبه سوم فروش و عنوان شرکت پیشرو در بیست و دومین همایش ملی معرفی شرکت های برتر اقتصاد ایران موسوم به IMI-100 اشاره نمود. همچنین این شرکت در سومین دوره جایزه مسئولیت های اجتماعی و توسعه پایدار بنگاه های مالی کشور، پیروز به کسب جایزه سه ستاره در سال 1398 شد. سامانه پایش لحظه ای (آنلاین) پساب پالایشگاه نفت بندرعباس نیز با هدف صیانت از محیط زیست، سال جاری نصب و راه اندازی شد.

پیشروی پالایشگاه آبادان

پالایشگاه آبادان، نخستین پالایشگاه در کشور به شمار می رود که سال 1291 (1912 میلادی) با فراوری 2500 بشکه در روز به عنوان نخستین تصفیه خانه نفت کشور شروع به کار کرد. از آن موقع تا به امروز این پالایشگاه افت وخیزهای زیادی داشته، به گونه ای که سال 1398 به عنوان یکی از نخستین شرکت های پالایش نفت کشور اقدام به راه اندازی سامانه IPCMMS نموده است. این سامانه مکانیزه نگهداری و تعمیرات است که متعلق به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و شامل 22 ماژول در سه کلاس تعلق دارد و هم اکنون در بیش از 40 شرکت زیرمجموعه وزارت نفت در حال استفاده است.